Symposium Vriendschap in de Therapie: Grens of Zegen?

Op 5 april 2025 organiseert Nedanza een symposium in het teken van vriendschap in de therapie. Alle informatie over de locatie, gastsprekers en programma volgt hieronder:

Voor wie

Hulpverleners in de GGZ, waaronder psychologen, psychiaters, psychotherapeuten, vaktherapeuten, huisartsen, POH-GGZ’ers. Overige geïnteresseerden zijn uiteraard ook welkom.

Thema’s en key speakers 

Dr. Glenn Helberg                      

De ander werkelijk zien

*foto volgt*

Dr. Anton Hafkenscheid         

Beter een goede therapeut dan je ex-therapeut als verre (of nabije) vriend?

Website

Prof. dr. Andries Baart            

Relationeel werken: welke nabijheid is helpend?

Peter Pijpers

Dagvoorzitter en auteur van het boek: Waar was je al die tijd? Op weg naar helend contact.

Nedim Köse

Welkomstwoord en oprichter Nedanza

Waar en wanneer

Het symposium vindt plaats op 5 april 2025 te Rotterdam in Hotel New York

Accreditatie wordt aangevraagd bij

  • NIP
  • NVvP
  • NBTP
  • NVP
  • NVRG

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met academie@nedanza.nl

U kan zich aanmelden via de onderstaande knop

Schrijf u nu in met aantrekkelijke vroegboekkorting!

Inschrijven voor 31 januari: 265,-

Inschrijven vanaf 31 januari: 325,-

Annuleringsvoorwaarden

U ontvangt een bevestiging van uw inschrijving en een digitale factuur per mail. Binnen 14 dagen na inschrijving kan, schriftelijk en zonder kosten, geannuleerd worden. Hierna kan annulering schriftelijk en is mogelijk tot 22 maart 2024. De annuleringskosten bedragen 35 euro. Reeds betaald inschrijfgeld wordt onder aftrek van deze kosten binnen 2 weken gerestitueerd. Na 22 maart 2024 is annulering niet meer mogelijk en bent u het gehele inschrijfgeld verschuldigd. Alle eventuele invorderingskosten komen geheel voor rekening van de inschrijver.

Contactpersoon

Dominique van Noord – academie@nedanza.nl

Visie

Wij als Nedanza hebben de visie dat het verhaal van de gesprekspartner het vertrekpunt van de behandeling is. De waarden; respect, aandacht en gelijkwaardigheid zijn essentieel om troost en heling te bewerkstelligen.

Inspiratie is opgedaan in enkele iconische geleerden, zoals de dichter Rumi die benadrukte dat ‘er zonder liefde geen betekenis is’ en de filosofen Buber en Levinas, waarvan Levinas de nadruk legde op de verantwoordelijkheid om de ander te helpen. Wat hier ook op aansluit is het belang van een authentieke therapeutische relatie met echt contact, zelfontdekking en de impact van de therapeutische interactie op zowel de cliënt als de therapeut.

De instelling hecht waarde aan een non-protocollaire benadering en biedt zowel generalistische basis GGZ als specialistische GGZ aan.

Vriendschap in de therapie?

Steeds meer dient zich de vraag op wat de therapeutische relatie eigenlijk inhoudt. Moet er sprake zijn van een therapeutische alliantie? Of kan daarbij sprake zijn van vriendschap? Is het een belangrijke vraag tot hoeverre je vriendschap kan bereiken in de therapie? Wanneer is er sprake van gijkwaardigheid in het gesprek? Is dit belangrijk in het maken van contact met de ander?

Dit zijn vragen die ons bezighouden. Vooral met de ontwikkelingen die op dit moment aan de orde zijn in de GGZ en de vraag naar de relevantie van de DSM-5.

Tijdens het symposium gaan wij hierover met elkaar in gesprek. Ook bevat het symposium twee workshops waar naar eigen keuze kan worden deelgenomen. De ene workshop gaat over contact maken a.d.h.v. non-specifieke factoren en de andere workshop gaat over lichaamsgerichte therapie i.c.m. mindfulness.

Programma

Deel 1

9.00-9.30 uur – Inloop

9.30-9.35 uur – Welkomstwoord Nedim Köse

9.35-9.50 uur – Inleiding Peter Pijpers

9.50-10.40 uur – Dr. Glenn Helberg

10.40-11.30 uur – Dr. Anton Hafkenscheid

11.30-12.00 uur – Pauze

12.00-12.50 uur – Prof. dr. Andries Baart

Deel 2

12.50-13.50 uur – Pauze

13.50-14.30 uur – Workshop ronde 1 – contact maken of lichaamsgericht werken

14.40-15.20 uur – Workshop ronde 2 – contact maken of lichaamsgericht werken

15.20-15.50 uur – Pauze

15.50-16.45 uur – Paneldiscussie aan de hand van stellingen met de sprekers

16.45-17.00 uur – Afsluiting Peter Pijpers

17.00-18.00 uur – Borrel

Introductie sprekers

Peter Pijpers is theoloog- pastoraal psychoog- counselor, directeur van de Nedanza academie, met vooral aandacht voor contactuele aspecten binnen het therapeutisch proces.

Dr. Glenn Helberg is een Curaçaos-Nederlandse psychiater. Helberg heeft zich verdiept in transculturele psychiatrie, waarbij hij de psychiatrie van niet-westerse culturen bestudeert en het belang benadrukt van culturele sensitiviteit en inclusiviteit in de zorg. Helberg is de medeoprichter van het Expertisecentrum Transculturele Therapie in Amsterdam, dat zich richt op de relaties tussen verschillende culturen binnen de therapeutische praktijk. Binnen de samenleving heeft Helberg aandacht gevraagd voor begrip en acceptatie van culturele diversiteit.

Dr. A. (Anton) Hafkenscheid was tot 1 september 2024 als klinisch psycholoog-psychotherapeut verbonden aan Arkin/Sinai Centrum. Tussen 1990 en 2002 gaf hij er leiding aan de polikliniek en deeltijdbehandeling en was hij manager behandelzaken van het circuit kortdurende zorg. Hij vervulde de positie van ‘boegbeeld’ sinds de erkenning van de TopGGz-status aan het Sinai Centrum. Vanaf 2005 is hij docent aan diverse postdoctorale opleidingen in de ggz (Centrale rino Groep Utrecht, Radboud Centrum Sociale Wetenschappen (rcsw) Nijmegen, PPO Groningen, RINO Amsterdam en de Katholieke Universiteit Leuven), is redacteur van het Tijdschrift voor Psychotherapie en is auteur van twee monografieën (De therapeutische relatie (Amsterdam: Boom Uitgevers/De Tijdstroom, 2014, 2021) en Beter worden in je vak: systematische zelfreflectie voor professionals in de ggz (Amsterdam: Boom Uitgevers, 2018)). In 2013 won hij de eerste Wim Trijsburgprijs, ingesteld door de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (nvp).

Prof. dr. A.J. Baart is een wijsgerig-andragoloog en theoloog, en is de geestelijk vader van de presentietheorie en -benadering. Hij doet intensief veld-, theorievormend en grondslagenonderzoek in zorg, welzijn en dienstverlening met name voor sociaal kwetsbare mensen en in het verband van de zorgethiek. Hij richt zich specifiek op de kwaliteiten van een goede hulpverlener, waarbij relationaliteit centraal staat. Als hoogleraar was hij verbonden aan verschillende Nederlandse universiteiten laatstelijk aan het UMCU, afd. Psychiatrie; momenteel is hij als Visiting Professor verbonden aan de North West University in Zuid-Afrika.

Hij publiceert geregeld, recentelijk:

Baart, A. (2024). Wij moeten het zeggen: Een essay over alledaagsheid, hermeneutiek en autonomie in de zorg voor wie het niet zeggen kan.

De Graaff; Baart, A. (2024). Gestalten van moderne armoede en bestaansonzekerheid. Essay. Katholieke Caritasinstelling van de stad Utrecht;

Baart, A. & Timmerman, G. (2025). Relational Caring and Presence Theory in Health Care and Social Work. A Care-Ethical Perspective. Policy Press / Bristol University Press;

Baart, A. (2025). Iemand voor iemand. Handboek presentie. Coutinho. Zie verder: www.presentie.nl en www.andriesbaart.nl

Abstract sprekers

Peter Pijpers

De GGZ wereld heeft het dan toch maar goed geregeld, kwaliteit voorop gesteld. O ja nog een voordeel wij als behandelaar weten waar we aan toe zijn. Ik heb het over de DSM en de protocollen die we tot onze beschikking hebben. Zijn we als GGZ nu in veilig vaarwater gekomen, steeds meer collega’s zetten daar een vraagteken achter. Hebben we het lek boven, of lekt het nog steeds ergens? In dit bewustwordingsproces past ook de vraag of vriendschap wel past binnen de therapeutische relatie. Sterker nog, betekenis geeft aan de therapeutische relatie. Wie kan daar ons verder in helpen? We hebben niet de minsten bereid gevonden deze vragen te overdenken, namelijk Dr. Glenn Helberg, psychiater in Amsterdam, die vertrouwd is met jongeren en andere culturen in ons land, Dr. Anton Hafkenscheid, overdenkend; therapeutische relatie en vriendschap en als laatste Prof. dr. Andries Baart, grondlegger van een Presentietheorie met de vraag: “ de behandelaar en vriendschap, past dat bij de presentie-theorie?”.

Dr. Glenn Helberg

Transculturele therapie is de mens blijven zien in de context van historie, generaties en cultuur. Als therapeut ben je een interactiespecialist, die een goede relatie weet op te bouwen waarin veiligheid ontstaat. Binnen die veiligheid kunnen verschillende gevoelens ontstaan in die therapeutische relatie die op vriendschap lijken. Is er echter sprake van wederkerigheid? In vriendschap mag je van je vrienden verwachten wat je zelf geeft, maar geldt dit ook binnen een therapeutische relatie? Of zijn er andere woorden en concepten om te beschrijven wat er in de therapie gebeurt?

Dr. A. (Anton) Hafkenscheid

Naarmate de behandelrelatie met de therapeut zich meer verdiept neemt de kans toe dat patiënten vriendschapsgevoelens voor hun behandelaar gaan ontwikkelen. Vriendschapsgevoelens kunnen de motivatie van de patiënt om in behandeling te zijn veranderen. De animo van de patiënt om de eigenlijk overeengekomen behandeldoelen te halen kan afnemen. De patiënt kan proberen om de therapieduur te verlengen of de therapeut zover te krijgen om elkaar na beëindiging van de therapie vriendschappelijk te blijven zien. Als de vriendschapsgevoelens wederzijds zijn komt de therapeut voor de afweging te staan om al dan niet op het appel van de patiënt in te gaan.

De Beroepscode Psychotherapeuten (2018) stelt dat het contact met de patiënt gedurende de behandeling geen ander doel mag dienen dan dat van de behandeling (artikel II.1.1.). Volgens de Beroepscode dient de therapeut zich ervan te vergewissen dat de eerdere professionele relatie geen onevenredige betekenis meer heeft als er na afsluiting van de behandelrelatie met de patiënt een persoonlijke relatie wordt aangegaan (Artikel II.1.3).

Het is de vraag in hoeverre een therapeut die afweging zuiver kan maken als de genegenheid tussen patiënt en therapeut wederkerig is. Strikt genomen verbiedt de beroepscode het aangaan van een vriendschapsrelatie na afsluiting van de behandeling niet. Toch blijft de (on)wenselijkheid van vriendschapsrelaties tussen ex-patiënten en hun voormalige therapeuten.

Een lastige kwestie. In mijn lezing neem ik de onschuldige en minder onschuldige kanten ervan onder de loep.

Prof. dr. A.J. Baart

Als hulp verleend wordt in de bedding van relationaliteit, is ze veel vruchtbaarder en ook weldadiger. Maar wat is relationaliteit in de context van hulp, zorg en therapie eigenlijk, welke gestalten kennen we, hoe wordt ze ontwikkeld en onderhouden, wanneer is ze ‘nuttig’? Zijn er omstandigheden waarin relationeel werken u juist niet geëigend of zelfs onmogelijk is? En wat is er voor nodig om relationeel te werken? Andries Baart gaat in zijn lezing grondig in op deze en soortgelijke vragen. Hij doet dat door vanuit theorie en praktijk een sterke opvatting van relationaliteit te ontvouwen – professioneel, institutioneel en moreel – en een rijke, complexe invulling te geven aan nabijheid. Hij belicht deze kwesties voornamelijk vanuit de presentietheorie en neemt zodoende een minder gebruikelijk maar inspirerend standpunt in.

Contactpersoon en aanmeldknop

Dominique van Noord – academie@nedanza.nl

Foto’s van de locatie en zaal